Başarılı şirket "sürekli değer
yaratabilen" şirkettir. Başarı ise, hem "Doğru işin yapılması" (Strateji), hem de "işin doğru yapılması" (Toplam
Kalite Yönetimi) ile yakalanıyor.
Sürekli değer yaratabilen şirketler,
oluşturdukları stratejileri ilgili tüm alanlarda hayata geçirebilme başarısını
gösterebilen ve stratejik performanslarını sürekli olarak ölçme ve geliştirme
yeteneğine sahip kurumlardır.
Bir
kurumu geleceğe hazırlamada en önemli unsur o kurumun, rakiplerinin ve çevrenin
koşullarına uygun olarak geliştirilmiş özgün stratejilere sahip olması ve
stratejilerin etkinlikle uygulanmasıdır. Fortune
dergisinin bir araştırmasına göre "Etkin olarak uygulanabilen
stratejilerin oranı %10’u bile geçmemektedir." Tüm dünyada işletmelerin
yaygınlıkla kullandıkları Balanced Scorecard kavramını (Kurumsal Karne Yöntemi)
ortaya çıkaran R. Kaplan ve D. Norton, bu konuda detaylı bir araştırma yaparak stratejilerin
etkin olarak uygulanabilmesinin önünde dört engel bulunduğunu tespit etmişlerdir:
· Vizyon
engeli: Kurum hedefinin
ve stratejisinin onları uygulamakla sorumlu çalışanlar tarafından yeterince
anlaşılmamış olması
· Operasyonel
engel: Bütçeleme,
yatırım planlaması gibi yönetim sistemlerinin uzun vadeli stratejik yaklaşımlar
ve öğrenme odaklı olmaması
·
Yönetim engeli: Üst Yönetimin
zamanlarını günlük sorunları çözmek için kullanıp, stratejik düşünceye yeterince
eğilmemesi
· İnsan engeli: İnsan kaynakları uygulamalarının strateji
ile bağlantısının kurulmamış olması
Balanced
Scorecard, kurum performansının en önemli belirleyicisi olan stratejinin, performans
sonuçlarına süratle ve ölçülebilir bir şekilde yansımasına yardımcı olan bir
araçtır. Balanced Scorecard yöntemine göre şirket performans göstergelerinin en
az dört boyutta dengeli olarak ortaya konulması gerekmektedir.
· Finansal boyut: Finansal
açıdan başarılı olabilmemiz için hissedarlarımız bizi nasıl görmeli?
· Müşteri boyutu: Vizyonumuzu
gerçekleştirmemiz için müşterilerimiz bizi nasıl görmeli?
· Operasyonel boyut: Müşterilerimizi
tatmin edebilmemiz için hangi süreçlerde mükemmelliğe ulaşmalıyız?
· Öğrenme ve gelişme boyutu: Vizyonumuzu
gerçekleştirebilmemiz için değişme ve gelişme yeteneğimizi nasıl korumalıyız?
Gelecek
düşünceleri
ile operasyonel konular arasındaki bağ doğru şekilde kurulmalıdır.
Organizasyon strateji odaklı organizasyon yapısına kavuşturulmalıdır.
|
“Strateji Odaklı Organizasyon”
|
·
Değişimi üst düzey liderlik ile
harekete geçirmek
|
|
·
Stratejiyi operasyonel terimlere
tercüme etmek
|
|
|
·
Organizasyonu strateji ile
uyumlaştırmak
|
|
|
·
Stratejiyi herkesin işi yapmak için
motive etmek
|
|
|
·
Stratejiyi devamlı bir süreç haline
getirmek için yönetmek
|
EFQM’in Mükemmellik Modeli, şirketler
için bir stratejik değerlendirme mekanizmasıdır ve organizasyonun yönetimini
bütünsel bir bakış açısıyla değerlendirme imkânı sunmaktadır. EFQM Mükemmellik
Modeli, Balanced Scorecard yöntemi ile entegre olarak kullanılabilir. EFQM Modelinin
temelinde kuruluşların sürdürülebilir mükemmelliğe erişmesinde kullanılan sekiz
temel kavram bulunmaktadır. Balanced Scorecard yönteminden hareketle,
mükemmelliğin temel kavramlarından biri olan “Dengeli
Sonuçlar Gerçekleştirme” kavramını hatırlayalım:
Mükemmel
kuruluşlar, planlı biçimde paydaşlarının kısa ve uzun vadeli gereksinimlerini
karşılayan ve uygun alanlarda bu gereksinimleri aşan dengeli sonuçlarla
misyonlarını gerçekleştirir ve vizyonlarına doğru ilerler.
Uygulamada
mükemmel kuruluşlar;
· Misyonlarını
gerçekleştirmek için hangi temel sonuçların gerekli olduğunun farkındadır;
vizyon ve stratejik amaçlarına yönelik ilerlemeyi anlar.
· Paydaşların
gereksinim ve beklentilerini toplar; bunları stratejilerini ve stratejilerini
destekleyen politikalarını oluşturma ve gözden geçirme sürecinde girdi olarak
kullanır ve değişikliklere karşı sürekli hazır bulunur.
· İlerlemeyi
gözden geçirmek amacıyla, temel paydaşlarının kısa ve uzun vadeli önceliklerini
dikkate almalarını sağlayan ve iyi tanımlanmış “neden-sonuç” ilişkisi içinde
dengeli bir sonuçlar bütünü kullanır.
· Geleceğe
ilişkin senaryoları anlamak ve stratejik riskleri yönetmek amacıyla etkili
mekanizmaları uygulamaya alır.
· Gerekli
çıktıları ve bunlarla ilişkili performans göstergelerini tanımlar; hedeflerini
belirlerken kendi performansı ile başka kuruluşların performansının
karşılaştırma sonuçlarını, misyon ve vizyonlarını esas alır.
· Uzun
ve kısa vadeli amaçlara erişmek ve gerekli sonuçları gerçekleştirmek üzere
strateji ve stratejiyi destekleyen politikaları sistematik bir biçimde uygular.
· Gelecekteki
performansı iyileştirmek amacıyla gerçekleştirilen sonuçları değerlendirir ve
paydaşlarına sürdürülebilir yararlar sağlar.
· Uygun
yönetişim unsurları da dahil, temel paydaşlarının beklentilerini karşılamaya
yönelik raporlamanın şeffaf bir biçimde yapılmasını güvence altına alır.
· Etkili
ve zamanında karar verebilmelerini ve kuruluşun gelecekteki performansını doğru
tahmin edebilmelerini sağlamak üzere liderlerine doğru ve yeterli bilgi
verilmesini güvence altına alır.
Stratejilerin uygulanabilirliğinin
sağlanabilmesi için güncel ve esnek olması gerekmektedir. Ancak, bir o kadar
önemli diğer bir nokta stratejilerin yayılımı ve tüm organizasyon tarafından
benimsenmiş olmasıdır. Benimsenen stratejilerin doğruluğunu ve sonuçların
hedeflere uygunluğunu ölçmek ve bu doğrultuda sürekli gelişme ise etkin
stratejik yönetimin gerekliliğidir. Bir kurum,
vizyonunu gerçekleştirmek için senkronize hareket etmelidir. Yüksek performans,
organizasyonun tüm unsurlarının koordineli bir ahenk ile çalışmalarını
gerektirir.
03.04.2012
Kaynak:
Balanced
Scorecard, Kaplan&Norton, 2009
